De Lariks 1

ASSEN: DE PERFECTE MIX VAN STAD EN NATUUR – LANDGOED DE LARIKS

Misschien zoek je al langer naar hét perfecte landgoed met dat ene, onwaarschijnlijk mooie huis… Het betoverende en charmante Landhuis de Lariks is met zijn interessante historie voer voor sprookjes, een prachtig buitenverblijf van belangrijke notabelen en een bijzonder fraai en luxueus familiehuis. Er valt genoeg te vertellen over dit prachtige landgoed. Nu is het tijd dat het verhaal verdergaat, met nieuwe vertellers en nieuwe belevenissen.

In het lommerrijke Assen staat een fraai landhuis in de Um 1800-stijl. Sla af bij de oude brink en je rijdt de statige oprijlaan van Landgoed De Lariks in, een pad dat – vooral in de bloeiseizoenen – een groene tunnel van rust en schoonheid vormt. Hier staat dit bijzondere landhuis De Lariks, ontworpen door de gerenommeerde architect J. Stuivinga en gebouwd in opdracht van Jhr. Mr. H.E.E. Roell. Deze karakteristieke villa biedt niet alleen een betoverend en onalledaags mooi aanzicht, maar ook een heerlijke woonruimte: 650 m² woonoppervlak op een idyllisch perceel van 7.130 m².


GESCHIEDENIS
Landgoed de Lariks heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot het begin van de 20e eeuw. Het landgoed werd in 1914-1915 gebouwd in opdracht van Jhr. Mr. Henri Elisa Eduard Röell, schoonzoon van de vermogende minister Jacob Theodoor Cremer. Het landhuis werd ontworpen door J. Stuivinga, die een stijl toepaste die typerend was voor de woonhuisarchitectuur in het tweede decennium van de 20e eeuw. Deze stijl kenmerkt zich door gedeeltelijk gepleisterde gevels, zware kappen en een rijke detaillering met elementen uit de historische bouwkunst, zoals de Um 1800-stijl.

De eerste bewoners van het landhuis waren de familie Cremer. Het huis is omgeven door een uitgestrekt park van 15 hectare, aangelegd door tuinarchitect Jan Vroom jr., en biedt een idyllische, lommerrijke omgeving. De oprijlaan en de tuin met erfbeplanting uit de tijd van de aanleg dragen bij aan de charmante en historische uitstraling van het landgoed.

In 1955 werd het landgoed door de gemeente Assen aangekocht, en in de jaren zestig werd de omliggende wijk Lariks aangelegd. Het landhuis zelf heeft diverse functies gehad, waaronder een opleidingscentrum voor kraamverzorgsters en een kantoor van de VVV. Landgoed de Lariks is aangewezen als rijksmonument vanwege zijn bijzondere architectonische en esthetische kwaliteiten en zijn voorbeeldige inpassing in de lommerrijke omgeving. Het landgoed vormt samen met Overcingel een van de twee rijksmonumenten in Assen in de categorie kastelen en buitenplaatsen.

De rechthoekige plattegrond van het huis is opgebouwd uit deels gepleisterde baksteen en omvat twee bouwlagen. Het dak, bedekt met verbeterde Hollandse pannen, heeft elegante schoorsteenschachten en rechthoekige dakkapellen met roedenverdeling. De gevels, voorzien van persiennes, hebben voornamelijk rechtgesloten deuren en vensters met hardstenen onderdorpels en roedenverdeling in de bovenlichten. Voor de liefhebber: persiennes zijn verstelbare luiken aan de buitenkant van ramen die zowel licht reguleren als bescherming bieden tegen de zon, en ze voegen een charmant decoratief element toe aan de gevel.

De voorgevel van het huis heeft een hoger opgaande gevelpartij met een indrukwekkende entree en een klokvormige kap. De entreepartij bestaat uit een deur met een segmentboogvormige afsluiting en een afdak met leien, rustend op zuiltjes van Bentheimer zandsteen. De rechter zijgevel is voorzien van een deur met bovenlicht, terwijl de achtergevel een risaliet heeft onder een mansardedak met dakkapel. Een risaliet is een vooruitstekend deel van de gevel, vaak met eigen dak, dat zorgt voor een visuele accentuering en extra ruimte binnen. Het is maar dat je het weet.

Sinds 2001 is het weer in gebruik als woonhuis en in de afgelopen twee decennia is het huis liefdevol bewoond, gerestaureerd en waar nodig gemoderniseerd. De ambiance is authentiek en neemt ons mee naar de glorieuze 19e en vroege 20e eeuw, waar elegantie troef was. Dit buitenhuis grossiert in fraaie details zoals prachtig houtsnijwerk, originele plafondornamenten, rijk gedecoreerde haardpartijen en stijlvolle lambriseringen. Van de prachtige houten vloeren tot de originele plafondornamenten, elk element vertelt een verhaal dat gekenmerkt wordt door vakmanschap, ambacht en aandacht voor detail. De vele ruime kamers bieden een combinatie van comfort en stijl, ideaal voor zowel gezinsleven, een samengesteld gezin, meergeneratiewoning als voor representatieve doeleinden.


DE TOUR
De lommerrijke oprijlaan leidt je naar het toegangshek van De Lariks. Vanaf hier zie je het landhuis in al haar schoonheid. Het is indrukwekkend zonder imposant te zijn, ogenschijnlijk symmetrisch maar toch net niet. Het huis spreekt enorm tot de verbeelding en heeft een hoog aaibaarheidsgehalte. De frisse uitstraling, de fraaie kappartij en de klokgevel met het ronde dak en ovale venster geven het geheel een vriendelijke uitstraling en zorgen ervoor dat je je meteen thuis voelt.

Voor het huis ligt een fraaie cour d'honneur, een representatieve voorplaats waar vroeger de koetsen royaal konden rondrijden. Hier konden meneer en mevrouw in stijl worden afgezet, waarna de koets naar de stallen in het koetshuis ging. Overigens was het huis in het eerste ontwerp voorzien van een inpandige garage, maar dit werd destijds door de gemeente Assen afgekeurd: veel te modern. Deze elegante voorplaats benadrukte natuurlijk wel de grandeur en het prestige van het landgoed. Later werd dit het territorium voor de luxe automobiel, die in de jaren '20 zijn intrede deed.


BEGANE GROND
De hoofdentree bevindt zich, zoals het hoort bij dit soort landhuizen, centraal in het midden van het huis. Overigens wordt de entree voor de leveranciers en het personeel aan de rechterzijde van het landhuis tegenwoordig vaak gebruikt als dagelijkse toegang tot het huis bij de woonkeuken en de kelder, maar dat terzijde.

De royale overkapping geeft het huis allure. Bij binnenkomst treft men een royale vestibule met rechts de doorloop naar de grote hal. Op de vloer ligt fraai marmer in een vierkant-in-vierkant patroon. In de entree bevindt zich een WC, links een doorgang naar de (huidige) keuken en rechtdoor naar de ruime halle. Een halle is een grote centrale ruimte die diende als formele ontvangstruimte voor gasten en ook als centraal knooppunt naar andere delen van het huis.

Ook deze halle belooft waarvoor ze oorspronkelijk bedoeld is: een prachtige, ruime kamer die overspoeld wordt door daglicht en uitzicht biedt op de tuin. Met de fraaie eiken lambrisering, de haardpartij met schouw, de Delfts blauwe tegeltjes die Bijbelverhalen uitbeelden en het balkenplafond met kinderbalkjes, geeft deze ruimte van circa 25 m² een gezellige en huiselijke sfeer: precies goed voor een royaal ontvangst. Op de vloer ligt een eiken plankenvloer en een deur geeft toegang tot het terras aan de achterzijde. Tegen de halle aan is een eiken trap naar de bovengelegen verdiepingen, versierd met gedetailleerd houtsnijwerk.

Aan de rechterzijde van de halle is de werkkamer van ruim 22 m². Een fantastische werkplek, maar het zou ook een tv-kamer of woonkamer kunnen zijn om zo een bruggetje naar onze 21e eeuw te slaan. Links van de halle is de salon (25 m²), voorzien van prachtig pleisterwerk met sierlijsten en kleine subtiele ornamenten aan het plafond. Ook hier weer een marmeren schouw. Een grote erker geeft zicht op de tuin met aan weerszijden twee ingebouwde boekenkasten.

In het huis bevinden zich twee keukens en vanuit de salon is er toegang tot een keuken die zich aan de voorzijde van het landhuis bevindt en is gerealiseerd vanwege mantelzorg. Deze keuken staat weer in verbinding met de entree/vestibule van het huis.

Vanuit de salon is er toegang tot de serre, een ideale en royale plek van circa 20 m² voor (tuin)planten in de winterperiode en om van het buitenlicht te genieten in voor- en najaar. Op de vloer liggen vierkante tegeltjes in een blokmotief en de aanwezige ruitvensters rondom zorgen voor een overvloed aan zonlicht en warmte op zonnige winterse dagen.

Rechts van de vestibule en hal bevindt zich de grote eetkamer en keuken van het huis. De eetkamer is ruim en royaal, met een oppervlakte van circa 22 m². Aansluitend ligt de woonkeuken van circa 20 m², die van alle gemakken is voorzien. Vanuit de keuken is er toegang tot buiten, waar vroeger de leveranciersingang voor de bakkersjongen en de kruidenier was, maar ook menig tuinknecht zal hier hebben gelopen. Tevens is er toegang tot het souterrain.


SOUTERRAIN
In het souterrain bevinden zich twee ruimtes: een technische ruimte met opstelplaats voor de 2 CV installaties (20??) en een ruimte die momenteel in gebruik is als waskamer.


EERSTE VERDIEPING
Een prachtige trap met gedetailleerd houtsnijwerk leidt naar de eerste verdieping met een linker- en rechtervleugel. Hier zijn de invloeden van het oorspronkelijke opleidingscentrum voor kraamverzorgsters en het VVV-kantoor nog merkbaar. Het geheel heeft een zakelijke indeling en afwerking, waarbij her en der nog systeemplafonds of houtwolcementplaten aanwezig zijn.

De linkervleugel bevat vier ruime slaapkamers en een badkamer. De rechtervleugel, momenteel de slaapvleugel van de verkopers, kan volledig worden afgesloten en heeft een tweede trap naar beneden. De grote slaapkamer beschikt over twee charmante hoekbalkons en een inloopkast. Tegenover de grote slaapkamer bevindt zich een comfortabele badkamer, voorzien van een groot hoekbad, inloopdouche, WC en dubbele wastafel in een moderne opstelling. Daarnaast is er nog een ruime slaapkamer, nu in gebruik als studieruimte.


TWEEDE VERDIEPING
Op de tweede verdieping tref je een lange gang met aan de linkerzijde maar liefst zes (slaap)kamers. Deze kamers variëren in grootte en bieden veelzijdige mogelijkheden, van slaapkamers tot werk- of hobbykamers. De rechterzijde van de verdieping is ingericht als een zelfstandig appartement, compleet met een keuken, woonkamer, badkamer, apart toilet, wasruimte en een ruime slaapkamer. Deze opzet maakt de verdieping ideaal voor gasten, oudere kinderen of anderszins.


OP ZOLDER
De enorme zolderverdieping strekt zich uit over het hele huis. Dit is een beschoten kap, maar niet geïsoleerd. De zolder biedt volop ruimte voor opslag of eventuele uitbreidingsmogelijkheden mocht er nog behoefte zijn aan extra ruimte. Hier is tevens een slaapkamer gerealiseerd.


NAAR BUITEN: HISTORISCHE TUIN
Ook de tuin rondom het landhuis kent een interessante geschiedenis en is oorspronkelijk ontworpen door de tuin- en landschapsarchitectenfamilie Vroom. Jan Vroom sr. liet zich inspireren door Lucas Pieter Roodbaard, een invloedrijke landschapsarchitect uit de 18e eeuw die bekend stond om zijn stinzentuinen in het noorden van Nederland. Jan Vroom jr. nam in 1911, op 18-jarige leeftijd, de werkzaamheden van zijn vader over en zette de traditie voort. Vroom jr. ontwierp vele parken en tuinen in Nederland en werd gewaardeerd om zijn innovatieve aanpak.

De tuin van landgoed De Lariks, waarvan de oorspronkelijke structuren nog zichtbaar zijn en grotendeels bewaard zijn gebleven, toont de stijl van zowel Roodbaard als Vroom sr. Het ontwerp, met kronkelende paden, weelderige beplanting en zorgvuldig geplaatste ornamenten, is esthetisch maar ook functioneel. Het originele tuinontwerp wordt bewaard in het Rijksarchief van Drenthe en geeft inzicht in de historische tuinontwerpen van die tijd. Bovendien vormt het landschapspark van De Lariks een natuurlijke overgang tussen de bebouwde omgeving en het omliggende landschap, wat de ecologische waarde en biodiversiteit van het gebied versterkt.


OVERIGE OPSTALLEN
Rechts aan de voorzijde van De Lariks bevindt zich het oorspronkelijke koetshuis van circa 55 m², voorzien van een vliering en pannendak. Daarnaast bevindt zich nog een schuur annex garage rechts achter het landhuis. In 2012 is er een vergunning verleend voor de realisatie van een volledig onderkelderde kapschuur met garage voor 2 auto's en ruimte voor een atelier van circa 90 m². Een buitenzwembad met serre, zwembadhuisje met toilet en douche en een gastenverblijf van circa 45 m² behoorde ook tot de mogelijkheden. Deze schuur en het zwembad zijn echter nooit gerealiseerd. De omgevingsvergunning zal hoe dan ook geactualiseerd moeten worden. Het is niet onderzocht of deze vergunning nog actueel is en of dit ontwerp nog gerealiseerd mag worden.


ASSEN: DE PERFECTE MIX VAN STAD EN NATUUR
Assen is, zoals iedereen weet, de hoofdstad van de provincie Drenthe. Maar wat veel minder mensen weten, is dat deze stad een unieke combinatie van stad en natuur biedt, waarvan de wijk Lariks een prachtig voorbeeld is. Gelegen in een lommerrijke omgeving, biedt Landhuis de Lariks rust en ruimte, terwijl de stad Assen alle voorzieningen binnen handbereik heeft.


SIM-SUBSIDIE VOOR LANDGOED DE LARIKS
Landgoed De Lariks heeft in 2022 een SIM-subsidie (Subsidie Instandhouding Monumenten) toegekend gekregen. Deze subsidie, die loopt van 2022 tot 2028, is bedoeld om de instandhouding van het monumentale landgoed te waarborgen. Met deze financiële ondersteuning kunnen de noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden en conserveringsmaatregelen worden uitgevoerd. Hiervoor is een meerjarenonderhoudsplanning gemaakt waarbij alle (toekomstige) onderhoudswerkzaamheden in beeld zijn gebracht en begroot. Uiteraard kunnen wij meer vertellen over dit traject en hoe de subsidie bijdraagt aan het behoud van Landgoed De Lariks. Bovendien is het goed te vermelden dat deze subsidie objectgebonden is en niet persoonsgebonden en wordt overgedragen aan de toekomstige eigenaar.


ENERGIEBEHEER OP LANDGOED DE LARIKS
Het huidige gasverbruik van Landgoed De Lariks ligt rond de 7.000 m³ per jaar, waarvan circa 1.800 m3 voor de warmwatervoorziening. Op dit moment verwarmt de eigenaar het landgoed met een conventionele CV-ketel, die tevens zorgt voor legionellavrije circulatie van warm water.

De begane grondvloer is geïsoleerd. De zolder en het dak zijn niet geïsoleerd; echter, doordat de tweede etage niet gebruikt wordt en vorstvrij wordt gehouden, fungeert deze als een natuurlijke isolatie. Tussen de begane grond en de eerste etage zijn deels turfplaten aangebracht, die bij de bouw zijn geïnstalleerd. Dit is best bijzonder voor die tijd.

De ramen zijn niet geïsoleerd, maar er is een mogelijkheid om vacuümglas te plaatsen voor betere isolatie. Hoewel glasisolatie een aanzienlijke besparing van ongeveer 1.500 m³ zou kunnen opleveren, zijn de huidige glazen ramen behouden vanwege hun historische waarde. Dakisolatie zou in de huidige situatie geen significante besparing opleveren gezien het huidige gebruik van de tweede etage.

Het is aan de toekomstige koper om De Lariks verder te verduurzamen, maar juist bij koop van een dergelijk landhuis, en de daaropvolgende restauratie of renovatie, zijn de gunstigste momenten om verduurzamingsmaatregelen te treffen.