Meliestraat 20 A

LET OP: VERKOCHT ONDER VOORBEHOUD

=============

OMSCHRIJVING
Aan de Meliestraat in Vlijmen, een dorp onder de rook van de Bourgondische provinciehoofdstad ‘s?Hertogenbosch, staat deze statige voormalige bierbrouwerij uit 1927 op een bijbehorend perceel van circa 1.260 m2. De bierbrouwerij maakt deel uit van een Rijksmonumentaal complex, samen met een directeursvilla en een voormalige dienstwoning. ‘De Melie’ met verschillende historische panden is misschien wel de allermooiste straat van Vlijmen, een straat die de sfeer ademt van een rijke geschiedenis en van een bij de Langstraat horende bedrijvigheid.

De voor de bierbrouwerij gelegen directeursvilla en de voormalige dienstwoning, (alle objecten hebben thans een woonbestemming) en het achterliggende perceel grond (bouwgrond) worden separaat verkocht. De toekomstige bestemming van de omliggende objecten en percelen is vermoedelijk bewoning, maar dit staat niet vast.


VOORMALIGE BIERBROUWERIJ – MELIESTRAAT 20A
Het oudste gedeelte van de brouwerij bestaat uit een tweelaagse bakstenen bouwmassa onder zadeldak, erachter staat een ronde bakstenen schoorsteen. Het dak is gedekt met Oudhollandse pannen en voorzien van windveren met makelaars. In het dakvlak zijn enkele kleine daklichten (vier-pans), later zijn meer dakramen toegevoegd. In het midden van de voorgevel is een brede getoogde poort gezet. Aan weerszijden daarvan bevinden zich getoogde ramen met ijzeren kozijnen met roedenverdeling. Op de verdieping is een reeks lage getoogde ramen aangebracht.

De brouwerij is voor een groot gedeelte onderkelderd. De toegang tot de kelder bevindt zich in een kleine éénlaagse aanbouw onder plat dak, tegen de voorgevel. Achter een houten poort aan voorkant bevindt zich een houten steektrap. Boven de trap, in de achtergevel, een raam met metalen kozijn en roedenverdeling. De kelder heeft gepleisterde troggewelven op ijzeren profielen. De constructie van de overige vloeren bestaat uit houten balken, gedeeltelijk met ijzeren I-profielen. De kelderingangen liggen schuin tegenover elkaar, één aan de linkerkant in de voorgevel, de andere rechts in de achtergevel.

In het interieur van het oudste gedeelte bevindt zich op de begane grond een ingemetselde koperen stookketel. Eronder een stookhok. Op de moutzolder een koperen, geklonken ketel. Ook zijn delen van de inventaris bewaard gebleven. Voorbeelden daarvan zijn brandijzers om de vaten te nummeren. Tegen de achtergevel van de begane grond is later een kachel gemetseld.


KETELHUIS (1946)
Rechts van de brouwerij bevindt zich het voormalige ketelhuis. Een klein rechthoekig gemetseld bouwdeel van één bouwlaag onder een plat dak. In de rechter zijgevel zijn dubbele deuren met een bovenlicht aanwezig, hetzelfde vormgegeven als de deuren van de brouwtoren. In het ketelhuis staat nog een oude stoomketel. Later is een keukenblok met gootsteen in deze ruimte aangebracht.


SPOEL- EN VULRUIMTE
Links achter de brouwerij is een spoelerij gebouwd. Deze rechthoekige aanbouw heeft een lessenaarsdak, gedekt met golfplaat. De wanden bestaan uit betonnen palen met betonnen schotten ertussen.


BROUWTOREN (BEGIN JAREN ’30)
In 1934 werd de brouwerij aan de zuid-west gevel uitgebreid met een vierlaagse bakstenen brouwtoren op rechthoekige plattegrond onder een plat dak. Dit gebouw was noodzakelijk omdat men overstapte op een andere productiewijze, namelijk die van een ondergistende brouwerij. In de gevels van deze toren zijn rechthoekige ramen aangebracht, alle voorzien van metalen kozijnen en een kleine roedenverdeling. Voor en achter de toren waren rechthoekige delen van een laag onder een plak dak aanwezig. In de voorste bevond zich de machinekamer en de achterste was onderdeel van de lagerkelder.

In het interieur heeft de toren gepleisterde wanden, de plafonds zijn gepleisterd en voorzien van ijzeren profielen. De verschillende verdiepingen hebben dikke betonnen vloeren en zijn bereikbaar door een vaste houten trap. Op de begane grond de “lagerkelder”, toegankelijk door een dikke houten deur. Hierin bevinden zich nog oude tanks. Erboven de “gistkelder” waar twee kuipen resteren. De wanden van zowel de begane grond als eerste verdieping zijn geïsoleerd met platen kurk (gebonden met pek) en vervolgens gestuukt met cementpleister. De vloer is opgebouwd uit beton met daarover ‘fijn gehorde’ sintels, dan weer beton, daarop kurkisolatie en tot slot weer beton. Ook zijn grote delen van de koelinstallatie bewaard gebleven. De bovenste verdieping heeft een houten plafond.


HISTORIE
Eén van de specialiteiten van Vlijmen is tot het einde van de 19e eeuw de hopteelt. Bij deze hopteelt horen eind 19e eeuw twee belangrijke brouwerijen: Het Hert (1836, Julianastraat) en De Valk (1888, Meliestraat). Cornelis van Nieuwkuijk koopt in 1909 de leegstaande bierbrouwerij De Valk en laat in 1927 de villa aan de Meliestraat bouwen. De woning wordt ontworpen door de Vlijmense architect Jan van Vlijmen. Wanneer de zoon van Cornelis, Ad van Nieuwkuijk, in 1949 trouwt, wordt het woonhuis uit 1927 met een kleine uitbouw rechtsachter voorzien van een extra keuken. Zo kunnen zowel bierbrouwer Cornelis en zijn vrouw Jeanne, als bierbrouwer Ad en zijn vrouw Christine in het grote woonhuis wonen. In 1955 neemt Ad de brouwerij van zijn vader over. Hij zet de brouwerij voort en levert bier op vat en fles aan diverse cafés en instellingen in de omgeving. Rond 1959 stopt Ad met het brouwen van bier om zich helemaal toe te leggen op de productie van de vruchtenlimonades die verkocht worden onder de naam Fency. In 1985 zet Ad een punt achter zijn werkzame leven om te gaan genieten van zijn pensioen. Ad van Nieuwkuijk overlijdt in 1988. Zijn vrouw Christine blijft ook na de dood van haar man in het grote huis wonen, totdat zij in 2011 overlijdt.


BOUWKUNDIGE STAAT
In opdracht van de verkoper is in 2019 bouwkundig onderzoek verricht door Joan van den Hurk Bouwkundig Advies & Restauratie. Belangrijkste conclusie:

Door de aanwezigheid van grote hoeveelheden begroeiing tegen enkele gevels van de brouwerij-gebouwen zijn deze niet goed in beeld te brengen, maar zichtbaar is duidelijk aanzienlijk meer schade door zowel achterstallig onderhoud als uitgevoerde verbouwingen en aanpassingen. Scheuren in muren en wanden, kapotte vensters, binnendringende begroeiing, versleten interieurs, et cetera. In het oudste gedeelte toont het kelderdek forse roestschade aan de ijzeren troggewelfliggers en ook in de vloeren van de brouwerijtoren op meerdere plekken schade. De kop van de schoorsteen toont scheurvorming. Men dient rekening te houden met ingrijpender herstelmaatregelen. De restauratiekosten zijn geraamd op € 477.000,- (zonder keuken, badkamer en andere zaken).


METRAGES
Gebruiksoppervlak wonen 446 m2
Overige inpandige ruimte 82 m2
Gebouwgebonden buitenruimte 0 m2
Externe buitenruimte 0 m2


ONTSLUITING
De voormalige bierbrouwerij is te koop waarbij deze ontsloten gaat worden via het Molenpark (variant A).


FINANCIERINGSMOGELIJKHEDEN
Het kopen van een Rijksmonument heeft nog steeds financiële voordelen: het restauratiefonds kent een gunstige hypotheek voor aankoop en restauratie. Daarnaast kan voor woonhuis-rijksmonumenten een aanvraag worden gedaan voor de Subsidie Woonhuismonumenten. Jaarlijks is hier 57 miljoen euro voor beschikbaar. Met de subsidie kunnen bewoners onderhoud deels financieren, zoals schilderwerk, goten en regenpijpen repareren, dakherstel, voegen repareren, kozijnen herstellen en de fundering repareren. Eigenaren kunnen elk jaar na afloop van het onderhoud subsidie aanvragen. De bijdrage bij deze regeling is 38% van het subsidiabel bedrag. Meer informatie kunt u vinden via: https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/subsidie-woonhuismonumenten


VLIJMEN
Vlijmen is een plaats in de gemeente Heusden in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Vlijmen is het meest oostelijk gelegen dorp van de Langstraat. De gemeenten Drunen, Vlijmen en Heusden zijn in 1997 opgegaan in de fusiegemeente Heusden. Vlijmen ligt tussen Drunen en ’s-Hertogenbosch en aangrenzende kernen zijn Cromvoirt, Nieuwkuijk, Haarsteeg en Engelen. Vanuit Meliestraat 20 fiets je in 5 minuten naar de dorpskern met winkels en in slechts 20 minuten naar hartje Den Bosch. Maar net zo snel sta je in de Loonse en Drunense Duinen, een uitgestrekt natuurgebied dat de status van Nationaal Park heeft. In 5 minuten ben je bij de recreatieplas het Engelermeer, in een kwartier fiets je naar golfclub de Haverleij. Belangrijke uitvalswegen zijn vlakbij, evenals het Jeroen Bosch ziekenhuis.

In de hoge middeleeuwen waren de heerlijke rechten van Vlijmen in handen van de Heer van Heusden, die een leenman was van de Hertog van Brabant. Deze verkocht de heerlijke rechten in 1334 aan de Graven van Holland, zodat Vlijmen aan het Graafschap Holland kwam. Ondanks dit alles bleef Vlijmen toch voor het overgrote deel katholiek. Vlijmen bezat tijdens het ancien régime een schepenbank. Tussen 1810 en 1821 maakte Vlijmen deel uit van de gemeente Vlijmen en Engelen. Hierna werd Vlijmen een zelfstandige gemeente. In 1935 werd Nieuwkuijk, Hedikhuizen (gedeeltelijk) en Haarsteeg aan de gemeente toegevoegd, maar in 1997 werd de gemeente opgeheven en bij de fusiegemeente Heusden gevoegd.

De Vlijmenaren leefden aanvankelijk van de schapenteelt en later ook van de landbouw. Hun specialiteit was de verbouw van hop. Na 1900 ging deze teelt sterk achteruit, om met de Tweede Wereldoorlog geheel te verdwijnen. Andere landbouwactiviteiten, waaronder ook pluimveeteelt, namen de plaats hiervan in. In de nijverheid was de mandenvlechterij een zeer belangrijke bedrijfstak. In 1930 werkte zelfs 75% van de beroepsbevolking in de mandenvlechterij.


KORTOM
Een uniek stukje industrieel erfgoed ‘met een verhaal’ in de mooiste straat van Vlijmen!